از نظر لغوی تنبک سازی است که آن را از چوب، سفال یا فلز میسازند، در یک طرفش پوست نازکی کشیده میشود، این ساز را زیر بغل میگیرند و با سرانگشتان مینوازند.
تنبک که به آن تمبک، دمبک، دندانک و ضرب هم میگویند، یکی از سازهای کوبهای است که در گروه طبلهای جام شکل قرار میگیرد.
تاریخ و پیشینهی تنبک
سابقهی این ساز به پیش از اسلام برمیگردد، تنبک ریشه در زبان کردی دارد و زادگاهش مناطق غربی ایران است، اخیرا پیشرفت قابل توجهی داشته و به عنوان سازی مستقل مورد توجه نوازندگان و هنر جویان قرار گرفته است.
وجه تسمیهی ساز
در مورد وجه تسمیه و نامگذاری تمبک نظرات مختلف وجود دارد:
- بهمن رجبی در کتاب تنبک و نگرشی به ریتم از زوایای مختلف معتقد است: این ساز در اصل تنبک بوده که بر اساس قاعدهی قلب به “م” نون ساکن که به حرف “ب” رسیده، تبدیل به “م” شده است.
- گروهی هم بر این باورند که واژهی تنبک منشاء منطقی نداشته و اتفاقی رواج یافته است.
- عدهای هم معتقدند: در نواختن ساز تنبک از تکنیکهایی به نام “تم”، “بک”، “پلنگ” و “ریز” استفاده میشود، احتمال دارد این نامگذاری برگرفته از اسامی مذکور باشد.
- واژهی Tambourine که در زبانهای اروپایی تنبک وضع شده، از کلمهی کلمهی تنبور پهلوی اقتباس گردیدهاست.
ساختمان تنبک
این ساز در گذشته از چوب، سفال و فلز ساخته میشد ولی امروزه آن را از چوب تهیه میکنند.
بخشهای آن عبارتنداز:
- پوست، دهانهی بزرگ، تنه، پا، گلویی (نفیر)، دهانهی کوچک (کالیبر)
- استوانهی بالا: قطر تقریبی استوانه بالا ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر است و طولی ۴۵ سانتیمتری دارد.
- استوانه پایین: این استوانه، باریکتر و در انتها به کمی گشاد و نهایتا به دهانهای باز منتهی میگردد.
نکات مهم برای شناخت بیشتر تنبک و کمک به خرید شما
- چوب تنبک: چوب تنبک باید ترک و گره نداشته باشد، یکپارچگی و یک تکه بودن آن فوقالعاده مهم است، اگر چوب چند تکه باشد هنگام پوست اندازی ترک میخورد. چوب گردو، توت، افرا و زبان گنجشک برای تهیهی تنبک مناسب هستند.
- چوب خاتمکاری شده: این نوع چوب تاثیری بر کیفیت صدای تنبک نداشته و صرفا جنبه تزیینی دارد و شما را مجبور میکند هزینهی بیشتر برای خرید آن بپردازید، البته سلیقه و علاقهی شما هم مهم است.
- پوست تنبک: پوستی که روی این ساز کشیده میشود باید سالم و فاقد زدگی باشد، وقتی که آن را فشار میدهید بیشتر از چند میلیمتر فرو نرود، پوست باید روی ساز محکم کشیده شود.
- پوست گوسفند، بز، شتر، بره و گوساله برای این منظور مورد استفاده قرار میگیرند.
- رنگ پوست: همانند نقش و خاتم کاری روی چوب، رنگ پوست هم تاثیری در کیفیت صدای ساز ندارد، با این حال توصیه شده از سازی با رنگ پوست تیزه استفاده شود.
- خوش استیل بودن تنبک: تنبک باید خوش استیل و خوب تراش خورده باشد، برابر بودن اندازهی دهانهی ساز با طول نفیر، بیانگر خوش استیلی ساز است.
- کاسه و وزن ساز: بهتر است کاسهی ساز کاملا استوانهای نباشد، داشتن اندکی قوس برای ساز مناسب است، اگر ساز بیش از اندازه سنگین باشد، باعث خستگی نوازنده میشود و این در کیفیت کار و اجرا اثر گذار است.
- صدای تنبک: پوست ضخیم شتر یا گوساله صدایی بم و پرحجم تولید میکنند ولی پوست گوسفند، بره و بز که معمولا نازکترند برای ایجاد صدای جیغ بهترند.
مارک کدام تنبک بهتر است؟
تنبکهای ساخت شیراز معروف هستند ولی تولیدکنندگانی وجود دارند که در عین گمنامی محصولات خوبی به بازار عرضه میکنند، مارک یا برند نمی تواند تضمین کننده باشد، با این حال خرید سازهای شیرانی و حلمی که با سرما و رطوبت هم سازگارند، توصیه میشود.
همه نکات ذکر شده در این مقاله هنگام انتخاب تنبک مناسب اهمیت دارند. رعایت همه این نکات ممکن است سخت به نظر برسد، به همین دلیل در ادامه مطلب، ۱۹ تنبک ارزان، باکیفیت و محبوب را برای شما آماده کردهایم. این تنبکها امتحان خود را بارها پس داده و رضایت هنرجوها را جلب نمودهاند. با کلیک روی تصویر و یا دکمه زیر هر محصول میتوانید وارد سایت دیجیکالا شده و محصول را به صورت اینترنتی سفارش دهید.
تنبک محب پور مدل ۲۰۲۰
مشخصات
-
ابعاد۲۸x28x45 سانتیمتر
-
وزن۳۸۰۰ گرم
-
ساختار بدنهفایبرگلس (Fiber-Glass)
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر نفیر۱۰
-
نام سازندهمحب پور
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک ایران ساز مدل سرو
مشخصات
-
ابعاد۲۸x28x44 سانتیمتر
-
وزن۴۰۰۰ گرم
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه کوچک۲۵ سانتیمتر
-
قطر نفیر۷ سانتیمتر
-
نام سازندهایران ساز
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک آریانا مدل یک مهر
مشخصات
-
ابعاد۴۶x27x27 سانتیمتر
-
وزن۳۸۰۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
قطر دهانه کوچک۲۵
-
نام سازندهآریانا
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک مدل الگو جامی
مشخصات
-
ابعاد۲۷x27x47 سانتیمتر
-
وزن۳۷۰۰ گرم
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس پوستپوست بز
-
قطر دهانه کوچک۲۵.۵
-
قطر نفیر۷
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک مدل سفالی
مشخصات
-
ابعاد۲۲x22x31 سانتیمتر
-
وزن۱۶۰۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک حلمی مدل ۲۴
مشخصات
-
ابعاد۵۰x35x35 سانتیمتر
-
وزن۳۰۰۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه بزرگ۲۴
-
نام سازندهحلمی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک مدل ۲ مهر فرد
مشخصات
-
ابعاد۲۷x27x49 سانتیمتر
-
وزن۶ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهچوب توت
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه کوچک۲۳
-
قطر نفیر۹
-
نام سازندهفرد
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک شیرانی مدل تک مهر
مشخصات
-
ابعاد۲۵x25x45 سانتیمتر
-
وزن۳۰۰۰ گرم
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
قطر دهانه بزرگ۲۵
-
نام سازندهشیرانی اصفهان
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک امید فروغی کد۰۷
مشخصات
-
ابعاد۳۰x30x50 سانتیمتر
-
وزن۵۰۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهچوب توت
-
جنس پوستپوست گوساله
-
قطر دهانه کوچک۲۲
-
قطر نفیر۱۰
-
نام سازندهامید فروغی
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک خسرو کرمی مدل پرواز دومهر
مشخصات
-
ابعاد۲۵.۵×۲۵.۵×۴۷ سانتیمتر
-
وزن۲۸۰۰ گرم
-
نوع تنبکبم خوان
-
ساختار بدنهچوب توت
-
جنس پوستپوست گوساله
-
قطر دهانه بزرگ۲۵.۵
-
قطر دهانه کوچک۲۵.۵
-
قطر نفیر۷
-
نام سازندهاسناد خسرو کرمی
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک خسرو کرمی مدل اقبال
مشخصات
-
ابعاد۲۲.۵×۲۲.۵×۴۳ سانتیمتر
-
وزن۲۸۰۰ گرم
-
نوع تنبکبم خوان
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس پوستپوست گاو
-
قطر دهانه بزرگ۲۲.۵
-
قطر دهانه کوچک۲۲
-
قطر نفیر۷
-
نام سازندهاستاد خسرو کرمی
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک مدل الگو جامی
مشخصات
-
ابعاد۲۸x28x46.5 سانتیمتر
-
وزن۳۰۰۰ گرم
-
قطر دهانه کوچک۲۵
-
قطر نفیر۹
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک مدل فرد کد ۵
مشخصات
-
ابعاد۳۶x27x20 سانتیمتر
-
وزن۲۰۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک شیرانی مدل ۴ مهر
مشخصات
-
نوع تنبکبم خوان
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه کوچک۲۵
-
نام سازندهرحیم شیرانی
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک مدل الگو تخت کد ۲
مشخصات
-
ابعاد۲۷x27x47 سانتیمتر
-
وزن۳۵۰۰ گرم
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه کوچک۲۳
-
قطر نفیر۷
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک حلمی مدل S10+
مشخصات
-
ابعاد۲۸x28x45 سانتیمتر
-
وزن۳۲۰۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه بزرگ۲۸
-
قطر دهانه کوچک۲۳
-
ویژگی های سازمهر سازنده
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک حلمی مدل PES 5
مشخصات
-
ابعاد۴۶x28x28 سانتیمتر
-
وزن۳۴۵۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه کوچک۲۳
-
نام سازندهحلمی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک حلمی مدل S20 ULTRA
مشخصات
-
ابعاد۴۶x22x22 سانتیمتر
-
وزن۳۴۵۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه بزرگ۲۸
-
قطر دهانه کوچک۲۳
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک حلمی مدل PES 4
مشخصات
-
ابعاد۴۶x28x28 سانتیمتر
-
وزن۳۴۵۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه بزرگ۲۸
-
قطر دهانه کوچک۲۳
-
نام سازندهحلمی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک حلمی مدل airpods
مشخصات
-
ابعاد۴۶x28x28 سانتیمتر
-
وزن۳۴۵۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه بزرگ۲۸
-
قطر دهانه کوچک۲۳
-
نام سازندهحلمی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک حلمی مدل airpods2
مشخصات
-
ابعاد۴۶x28x28 سانتیمتر
-
وزن۳۴۵ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهکاج (Pine)
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه بزرگ۲۸
-
نام سازندهحلمی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک حلمی مدل airpods1
مشخصات
-
ابعاد۴۶x28x28 سانتیمتر
-
وزن۳۴۵۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس پوستپوست شتر
-
نام سازندهحلمی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک مدل سنتی پوست شتری
مشخصات
-
ابعاد۲۲x22x31 سانتیمتر
-
وزن۱۶۰۰ گرم
-
جنس پوستپوست شتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تنبک گلشن مدل ۰۱
مشخصات
-
ابعاد۴۵x35x30 سانتیمتر
-
وزن۲۰۰۰ گرم
-
نوع تنبکترکهای
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس پوستپوست شتر
-
قطر دهانه بزرگ۲۷
-
قطر دهانه کوچک۲۴
-
قطر نفیر۱۵
-
نام سازندهگلشن باقریان
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
در این مطلب با نکات مهم و اساسی هنگام خرید تنبک آشنا شدیم، با رعایت این نکات میتوانید یک تنبک مناسب با سطح مهارت خود انتخاب کرده و همیشه از نواختن یک ساز با صدای دلنشین لذت ببرید.
پیشنهاد مطالعه: راهنمای خرید سه تار
هر نوع سوال، پیشنهاد و یا انتقادی دارید، آن را در بخش دیدگاههای همین مطلب با ما در میان بگذارید.