دف یکی از سازهای ضربی و کوبهای در موسیقی ایران است، این ساز یک حلقهی چوبی دارد که پوست نازکی روی آن کشیده و با ضربهی انگشتان نواخته میشود. دف شبیه دایره است منتها از آن بزرگتر است و صدای بمتری دارد. در قدیم روی دف پوست آهو میکشیدند تا طنین بهتری داشته باشد.
پیشینهی ورود دف به موسیقی و گسترهی جغرافیایی آن
سابقهی حضور دف در موسیقی ایرانی و کردی به پیش از اسلام برمیگردد، آثار ریتمهای دف هنوز هم در موسیقی کردی خودنمایی میکند. دف در قارهی آسیا و خاورمیانه بیش ازمناطق دیگر نواخته میشود، در عربستان، عمان، ترکیه، عراق و آذربایجان استفاده از این ساز رواج دارد.
در نواحی غربی ایران به خصوص کردستان، آذربایجان و کرمانشاه دفنوازی جایگاه خاص و ویژهای دارد.
اهمیت و جایگاه سازهای ضربی از جمله دف
تعدد و تنوع سازهای کوبهای و ضربی در موسیقی ایران، گویای اهمیت ریتم و ضربآهنگ در فرهنگ موسیقایی کشورمان است. سازهای ضربی از قدیم در موسیقی ملل مختلف حضور فعالی داشتهاند، دف سازی متمایز در موسیقی ایران به شمار میرود که در عین سادگی صدایی عمیق، اثرگذار و عرفانی تولید میکند.
نوازندگانی مانند، بیژن کامکار و مسعود حبیبی از پیشکسوتان دفنوازی هستند.
ساختار و اجزای دف
دف شامل یک حلقهی چوبی است که در یک طرفش پوست طبیعی یا مصنوعی نازکی کشیده میشود و با ضرباتی که توسط انگشتان بر روی پوست زده میشود، صدای ساز تولید میگردد.
- کلاف اصلی: کلاف حلقهای استوانهای شکل است که از جنس چوب با عرض و ضخامت مشخص ساخته میشود و در واقع اسکلت اصلی دف را تشکیل میدهد، پوست را روی کلاف که به آن کمانه، طوق و چنبره نیز گفته میشود، میکشند.
- دفها به طوق پهن و طوق باریک تقسیم میشوند، اگر دستان و انگشتانی کوچک و ظریف دارید، بهتر است از دف طوق باریک استفاده نمایید. چوب کلاف در قسمت پشت دف ضخامت بیشتری از سمت پوست دارد.
- پوست دف: پوستی که روی دف کشیده میشود یا طبیعی است یا مصنوعی، پوست گوسفند، آهو، بز، بزکوهی و … از نوع طبیعی هستند که در دف مورد استفاده قرار میگیرند.
- صدادهی و مطلوبیت پوست بز و میش بهتر است به همین دلیل بیشتر مورد توجه است، کهنگی و یکسانی ضخامت در تمام نقاط از ویژگیهای پوست طبیعی است، این دف، مرغوبتر است و قیمت بالاتری هم دارد.
- دفهایی که در آنها از پوست مصنوعی یا طلقی استفاده میشود به خاطر جذب رطوبت، تغییر حالت و احتمالا تغییر کوک در حین اجرا، نوازندگان و هنرجویان بیشتر از آن استقبال میکنند.
- گلمیخها: پوست ابتدا به لبهی کلاف دف چسبانده میشود و در ادامه به وسیله میخهای سرتخت که شبیه پونز و به گلمیخ معروفند، محکم میشود.
- قلاب: میخهای زاویهداری که در داخل کلاف و در فاصلهی معینی از هم نصب میگردند تا حلقهها به آنها متصل شوند، قلاب نامیده میشوند.
- حلقهها: حلقهها که به آنها زنجیر هم گفته میشود، از جنس برنج، مس یا آهن هستند که با قطر ۲ سانتیمتر و به شکل زنجیرههای چهار تایی به قلابها اتصال پیدا میکنند و زمانی که دف را مینوازند، به صدا در میآیند و در واقع بخشی از صدای ساز را تشکیل میدهند، دفهای زنجیردار به دف زنگی هم معروفند.
- دستگیره: در قسمت پایین کلاف و روی بخش پشتی چوب، یک فرورفتگی به شکل نیمدایره تعبیه شده که شست دست چپ در آن قرار میگیرد، به آن دستگیره، جادستی یا شستی گفته میشود.
نکاتی که باید هنگام خرید دف مورد توجه قرار گیرد
- اندازه و وزن دف: این ساز باید بر اساس جثه و قدرت جسمانی و همچنین اندازهی دستان کاربر انتخاب شود، دفها معمولا در سه اندازهی کوچک، متوسط و بزرگ ساخته میشوند.
- سایز کوچک برای کودکان مناسب است، افراد قوی هیکل بهتر است از سازی با طوق پهن بهره بگیرند. پیشنهاد میگردد، هنرجویان مبتدی و آماتور از دفهای طوق باریک که سبکترند، استفاده نمایند
- وزن دف هم متاثر از عرض کلاف و ضخامت آن است.
- قسمت چوبی یا کلاف باید صاف و فاقد هرگونه پستی و بلندی باشد یا به عبارتی تاب نداشته باشد.
- کشیدگی پوست باید به قاعده باشد، سفتی بیش از حد، حساسیت را بالا میبرد، شل بودن پوست هم سبب افتادگی صدا میشود.
- به طبیعی یا مصنوعی بودن پوست دف توجه داشته باشید، پوست طبیعیقیمت بالاتر و کیفیت صدای بهتری دارد، منتها قبل از نواختن باید گرم شود، تغییرات آبوهوایی باعث انقباض و انبساط آن میشود که این امر در خروجی صدا اثر میگذارد. پوست بر کیفیت صدا، قیمت و مقاومت دف اثر میگذارد، بد نیست که بدانید بهترین دف با پوست حیوانات و در فصل بهار ساخته میشود.
- بهتر است هنرجویان در ابتدا ی کار از یک دف طلقی کیفی به خاطر سهولت نگهداری استفاده نمایند
- صدای خیلی زیر یا خیلی بم برای دف مناسب نیست.
- ظاهر ساز را از نظر اتصالات پوست، کلاف، گلمیخها و نبود آثار چسب کاملا بررسی نمایید.
- دف باید به شکل دایرهی کامل باشد، برخی از دفها ممکن است حالت بیضی داشته باشند.
- به مسطح بودن و نداشتن لقی دف توجه نمایید.
- وجود برجستگیهای نامطلوب در لبهی زیر پوست دف، بیانگر ضعف در ساخت ساز است.
نگهداری دف باید چگونه باشد؟
- ساز نباید در محیطهای مرطوب نگهداری شود.
- توصیه میشود دف را در معرض تابش نور خورشید و مجاورت حرارت قرار ندهید.
- بهتر است ساز در جعبه یا کاور نگهداری گردد.
- با دست چرب و کثیف از ساز استفاده نکنید.
- دف را به شکل آویزان نگهداری نمایید.
- بهتر است هر از چندگاهی ساز را بنوازید تا اصطلاحاً صدایش نخوابد.
همه نکات ذکر شده در این مقاله هنگام انتخاب دف مناسب اهمیت دارند. رعایت همه این نکات ممکن است سخت به نظر برسد، به همین دلیل در ادامه مطلب، ۲۱ دف ارزان، باکیفیت و محبوب را برای شما آماده کردهایم. این دفها امتحان خود را بارها پس داده و رضایت هنرجوها را جلب نمودهاند. با کلیک روی تصویر و یا دکمه زیر هر محصول میتوانید وارد سایت دیجیکالا شده و محصول را به صورت اینترنتی سفارش دهید.
دف مدل خورشید
مشخصات
-
ابعاد۵۴x54x5 سانتیمتر
-
وزن۶۰۰ گرم
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف آبیدر مدل ستاره
مشخصات
-
ابعاد۵۴×۵۴×۵ سانتیمتر
-
وزن۶۰۰ گرم
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۴ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف آبیدر مدل زمرد
مشخصات
-
ابعاد۵۴x54x5 سانتیمتر
-
وزن۶۵۰ گرم
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵ سانتیمتر
-
سایر مشخصاتدف آبیدر مدل زمردسبک و خوشدستتولید شده زیر نظر اساتید دف سنندجدارای صدای بسیار مطلوب دفتولید شده از چوب مرغوب وارداتیو پوست اختصاصی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل رمو
مشخصات
-
وزن۷۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
قطر طوق۵۳ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل A1
مشخصات
-
ابعاد۵۰x50x7 سانتیمتر
-
وزن۷۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
قطر طوق۷ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل GLX کد ۰۰۹
مشخصات
-
ابعاد۵۳×۵۳×۸ سانتیمتر
-
وزن۵۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۴ سانتیمتر
-
سایر مشخصاتساز دارای کاور می باشد
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل دربندی کمان سایز کودک ۲/۴
مشخصات
-
ابعاد۴۳×۴.۵ سانتیمتر
-
وزن۴۵۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقکوچک ۱/۲
-
پهنای طوقباریک
-
قطر طوق۴۳ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف دربندی طرح کمان
مشخصات
-
وزن۶۸۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۰ سانتیمتر
-
رنگ طوقسیاه
-
سایر مشخصاتگارانتی ۶ ماهه(توسط فروشگاه بتهوون)مورد تایید بهترین اساتید دف ایرانماندگاری بالا
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف دربندی مدل سما
مشخصات
-
ابعاد۵۴x54x5 سانتیمتر
-
وزن۶۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
قطر طوق۵ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف آبیدر مدل آذین
مشخصات
-
ابعاد۵۴×۵۴×۵ سانتیمتر
-
وزن۶۵۰ گرم
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
جنس طوقچوب
-
قطر طوق۵۴ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل رمو
مشخصات
-
جنس پوستپوست طبیعی
-
جنس طوقچرم
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
رنگ طوقکرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل طرحدار کد ۰۳۸
مشخصات
-
ابعاد۵۳×۵۳×۸ سانتیمتر
-
وزن۴۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
قطر طوق۸ سانتیمتر
-
سایر مشخصاتساز دارای کاور می باشد
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل رمو کد ۰۰۹
مشخصات
-
جنس پوستطلق
-
سایر مشخصاتکاور ابر دار دارد.
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل رمو
مشخصات
-
ابعاد۵۳×۵۳×۶ سانتیمتر
-
وزن۶۵۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقپلاستیک
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقباریک
-
قطر طوق۶ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل GLX کد ۶۸۰
مشخصات
-
ابعاد۵۳×۵۳×۸ سانتیمتر
-
وزن۵۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
قطر طوق۵۳ سانتیمتر
-
سایر مشخصاتساز دارای کاور می باشد
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل GLX کد ۷۳۵
مشخصات
-
ابعاد۵۳×۵۳×۸ سانتیمتر
-
وزن۵۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
قطر طوق۵۳ سانتیمتر
-
سایر مشخصاتساز دارای کاور می باشد
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سولو مدل S1
مشخصات
-
وزن۴۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف رمو کد ۰۰۱
مشخصات
-
وزن۶۵۰ گرم
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
سایر مشخصاتهمراه با سافت کیس
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل رمو سه مهر کد ۰۱
مشخصات
-
وزن۶۵۰ گرم
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
جنس طوقچرم
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
رنگ طوقکرم – قهوه ای
-
سایر مشخصاتبه همراه سافت کیس
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل GLX کد ۵۰۷
مشخصات
-
ابعاد۵۳×۵۳×۸ سانتیمتر
-
وزن۵۰۰ گرم
-
جنس پوستطلق
-
جنس طوقچوب
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
قطر طوق۵۳ سانتیمتر
-
سایر مشخصاتساز دارای کاور می باشد
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف آبیدر مدل سپنتا
مشخصات
-
ابعاد۵۴×۵۴×۵ سانتیمتر
-
وزن۶۵۰ گرم
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
جنس طوقچوب
-
قطر طوق۵۴ سانتیمتر
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
در این مطلب با نکات مهم و اساسی هنگام خرید دف آشنا شدیم، با رعایت این نکات میتوانید یک دف متناسب با سطح مهارت خود انتخاب کرده و همیشه از نواختن این ساز خوش صدا لذت ببرید.
در ادامه بخوانید: راهنمای خرید اینترنتی تار
هر نوع سوال، پیشنهاد و یا انتقادی دارید، آن را در بخش دیدگاههای همین مطلب با ما در میان بگذارید.