دف یکی از سازهای ضربی و کوبه‌ای در موسیقی ایران است، این ساز یک حلقه‌ی چوبی دارد که پوست نازکی روی آن کشیده و با ضربه‌ی انگشتان نواخته می‌شود. دف شبیه دایره است منتها از آن بزرگتر است و صدای بم‌تری دارد. در قدیم روی دف پوست آهو می‌کشیدند تا طنین بهتری داشته باشد.
پیشینه‌ی ورود دف به موسیقی و گستره‌ی جغرافیایی آن
سابقه‌ی حضور دف در موسیقی ایرانی و کردی به پیش از اسلام برمی‌گردد، آثار ریتم‌های دف هنوز هم در موسیقی کردی خودنمایی می‌کند. دف در قاره‌ی آسیا و خاورمیانه بیش ازمناطق دیگر نواخته می‌شود، در عربستان، عمان، ترکیه، عراق و آذربایجان استفاده از این ساز رواج دارد.
در نواحی غربی ایران به خصوص کردستان، آذربایجان و کرمانشاه دف‌نوازی جایگاه خاص و ویژه‌ای دارد.
اهمیت و جایگاه سازهای ضربی از جمله دف
تعدد و تنوع سازهای کوبه‌ای و ضربی در موسیقی ایران، گویای اهمیت ریتم و ضرب‌آهنگ در فرهنگ موسیقایی کشورمان است. سازهای ضربی از قدیم در موسیقی ملل مختلف حضور فعالی داشته‌اند، دف سازی متمایز در موسیقی ایران به شمار می‌رود که در عین سادگی صدایی عمیق، اثرگذار و عرفانی تولید می‌کند.
نوازندگانی مانند، بیژن کامکار و مسعود حبیبی از پیشکسوتان دف‌نوازی هستند.
ساختار و اجزای دف
دف شامل یک حلقه‌ی چوبی است که در یک طرفش پوست طبیعی یا مصنوعی نازکی کشیده می‌شود و با ضرباتی که توسط انگشتان بر روی پوست زده می‌شود، صدای ساز تولید می‌گردد.
- کلاف اصلی: کلاف حلقه‌ای استوانه‌ای شکل است که از جنس چوب با عرض و ضخامت مشخص ساخته می‌شود و در واقع اسکلت اصلی دف را تشکیل می‌دهد، پوست را روی کلاف که به آن کمانه، طوق و چنبره نیز گفته می‌شود، می‌کشند.
- دف‌ها به طوق پهن و طوق باریک تقسیم می‌شوند، اگر دستان و انگشتانی کوچک و ظریف دارید، بهتر است از دف طوق باریک استفاده نمایید. چوب کلاف در قسمت پشت دف ضخامت بیشتری از سمت پوست دارد.
- پوست دف: پوستی که روی دف کشیده می‌شود یا طبیعی است یا مصنوعی، پوست گوسفند، آهو، بز، بزکوهی و … از نوع طبیعی هستند که در دف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- صدادهی و مطلوبیت پوست بز و میش بهتر است به همین دلیل بیشتر مورد توجه است، کهنگی و یکسانی ضخامت در تمام نقاط از ویژگی‌های پوست طبیعی است، این دف، مرغوب‌تر است و قیمت بالاتری هم دارد.
- دف‌هایی که در آنها از پوست مصنوعی یا طلقی استفاده می‌شود به خاطر جذب رطوبت، تغییر حالت و احتمالا تغییر کوک در حین اجرا، نوازندگان و هنرجویان بیشتر از آن استقبال می‌کنند.
- گل‌میخ‌ها: پوست ابتدا به لبه‌ی کلاف دف چسبانده می‌شود و در ادامه به وسیله میخ‌های سرتخت که شبیه پونز و به گل‌میخ معروفند، محکم می‌شود.
- قلاب: میخ‌های زاویه‌داری که در داخل کلاف و در فاصله‌ی معینی از هم نصب می‌گردند تا حلقه‌ها به آنها متصل شوند، قلاب نامیده می‌شوند.
- حلقه‌ها: حلقه‌ها که به آنها زنجیر هم گفته می‌شود، از جنس برنج، مس یا آهن هستند که با قطر ۲ سانتی‌متر و به شکل زنجیره‌های چهار تایی به قلاب‌ها اتصال پیدا می‌کنند و زمانی که دف را می‌نوازند، به صدا در می‌آیند و در واقع بخشی از صدای ساز را تشکیل می‌دهند، دف‌های زنجیردار به دف زنگی هم معروفند.
- دستگیره: در قسمت پایین کلاف و روی بخش پشتی چوب، یک فرورفتگی به شکل نیم‌دایره تعبیه شده که شست دست چپ در آن قرار می‌گیرد، به آن دستگیره، جادستی یا شستی گفته می‌شود.
نکاتی که باید هنگام خرید دف مورد توجه قرار گیرد
- اندازه و وزن دف: این ساز باید بر اساس جثه و قدرت جسمانی و هم‌چنین اندازه‌ی دستان کاربر انتخاب شود، دف‌ها معمولا در سه اندازه‌ی کوچک، متوسط و بزرگ ساخته می‌شوند.
- سایز کوچک برای کودکان مناسب است، افراد قوی هیکل بهتر است از سازی با طوق پهن بهره بگیرند. پیشنهاد می‌گردد، هنرجویان مبتدی و آماتور از دف‌های طوق باریک که سبک‌ترند، استفاده نمایند
- وزن دف هم متاثر از عرض کلاف و ضخامت آن است.
- قسمت چوبی یا کلاف باید صاف و فاقد هرگونه پستی و بلندی باشد یا به عبارتی تاب نداشته باشد.
- کشیدگی پوست باید به قاعده باشد، سفتی بیش از حد، حساسیت را بالا می‌برد، شل بودن پوست هم سبب افتادگی صدا می‌شود.
- به طبیعی یا مصنوعی بودن پوست دف توجه داشته باشید، پوست طبیعیقیمت بالاتر و کیفیت صدای بهتری دارد، منتها قبل از نواختن باید گرم شود، تغییرات آب‌و‌هوایی باعث انقباض و انبساط آن می‌شود که این امر در خروجی صدا اثر می‌گذارد. پوست بر کیفیت صدا، قیمت و مقاومت دف اثر می‌گذارد، بد نیست که بدانید بهترین دف با پوست حیوانات و در فصل بهار ساخته می‌شود.
- بهتر است هنرجویان در ابتدا ی کار از یک دف طلقی کیفی به خاطر سهولت نگهداری استفاده نمایند
- صدای خیلی زیر یا خیلی بم برای دف مناسب نیست.
- ظاهر ساز را از نظر اتصالات پوست، کلاف، گل‌میخ‌ها و نبود آثار چسب کاملا بررسی نمایید.
- دف باید به شکل دایره‌ی کامل باشد، برخی از دف‌ها ممکن است حالت بیضی داشته باشند.
- به مسطح بودن و نداشتن لقی دف توجه نمایید.
- وجود برجستگی‌های نامطلوب در لبه‌ی زیر پوست دف، بیانگر ضعف در ساخت ساز است.
نگهداری دف باید چگونه باشد؟
- ساز نباید در محیط‌های مرطوب نگهداری شود.
- توصیه می‌شود دف را در معرض تابش نور خورشید و مجاورت حرارت قرار ندهید.
- بهتر است ساز در جعبه یا کاور نگهداری گردد.
- با دست چرب و کثیف از ساز استفاده نکنید.
- دف را به شکل آویزان نگهداری نمایید.
- بهتر است هر از چندگاهی ساز را بنوازید تا اصطلاحاً صدایش نخوابد.
همه نکات ذکر شده در این مقاله هنگام انتخاب دف مناسب اهمیت دارند. رعایت همه این نکات ممکن است سخت به نظر برسد، به همین دلیل در ادامه مطلب، ۲۱ دف ارزان، باکیفیت و محبوب را برای شما آماده کرده‌ایم. این دف‌ها امتحان خود را بارها پس داده و رضایت هنرجوها را جلب نموده‌اند. با کلیک روی تصویر و یا دکمه زیر هر محصول می‌توانید وارد سایت دیجی‌کالا شده و محصول را به صورت اینترنتی سفارش دهید.
دف سما مدل مستر
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۳ سانتی‌متر سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
وزن۴۰۰ گرم
-
سایر توضیحاتاین دف فوق سبک می باشد.
-
همراه با کاور
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف انجل مدل ابلق
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقباریک
-
قطر طوق۴.۹ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
رنگ طوققهوای
-
سایر توضیحاتوزن سبک،قطر کم کمانه،نگهداری کوک طولانی مدت،
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف طرح شعر
مشخصات
-
جنس پوستطلق
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
جنس دور طوقچرم
-
وزن۵۰۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مشکی حبیبی مدل DF3
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
رنگ طوقمشکی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف ماهور مدل ۳/۴
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقکوچک ۳/۴
-
پهنای طوقباریک
-
قطر طوق۴ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
رنگ طوققهوه ای
-
وزن۴۰۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل فوق سبک کد arf
مشخصات
-
جنس پوستپلاستیک
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
قطر طوق۵۳-۵۴ سانتی‌متر
-
سایر توضیحات– پهنای طوق:۵ سانتی متر
-
– جنس دور طوق: چوب با روکش چرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سولو مدل ۴۴
مشخصات
-
جنس پوستطلق
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقباریک
-
جنس دور طوقچوب
-
وزن۴۵۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل میش کد۰۴
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۳ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
رنگ طوقچوبی
-
وزن۶۵۰ گرم
-
سایر توضیحاتبرای بسیاری از نوازندگان دف سبک بودن ساز از اهمیت زیادی برخوردار است. درهرحال نوازنده باید توجه داشته باشد که قرار است روزانه مدت زیادی وزن ساز را روی دست خود نگه دارد و استفاده از سازهای سنگین در تمرین‌های درازمدت ممکن است خسته‌کننده و عذاب‌آور باشد. به همین دلیل یکی از اهداف سازندگان دف همیشه تولید و ساخت سازی با وزن پایین‌تر بوده است و در این رابطه تلاش کرده‌اند. دف سما مدل فوق سبک یکی از این ساخته‌های سبک‌وزن است که انتخاب مناسبی برای تمرین نوازنده در درازمدت و یا ایدئال برای بانوان نوازنده‌ی دف خواهد بود. کاهش وزن دف نقش زیادی در بهبود توانایی و تکنیک نوازنده دارد و انتخاب مناسبی برای نوآموزان و آغازکنندگان راه نوازندگی این ساز جذاب و باستانی خواهد بود. دف سما در ابعاد اصلی و مناسب برای بزرگ‌سالان ساخته‌شده است.
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل روژ کد ۰۳
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۳ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
رنگ طوقچوبی
-
وزن۶۵۰ گرم
-
سایر توضیحاتبرای بسیاری از نوازندگان دف سبک بودن ساز از اهمیت زیادی برخوردار است. درهرحال نوازنده باید توجه داشته باشد که قرار است روزانه مدت زیادی وزن ساز را روی دست خود نگه دارد و استفاده از سازهای سنگین در تمرین‌های درازمدت ممکن است خسته‌کننده و عذاب‌آور باشد. به همین دلیل یکی از اهداف سازندگان دف همیشه تولید و ساخت سازی با وزن پایین‌تر بوده است و در این رابطه تلاش کرده‌اند. دف سما مدل فوق سبک یکی از این ساخته‌های سبک‌وزن است که انتخاب مناسبی برای تمرین نوازنده در درازمدت و یا ایدئال برای بانوان نوازنده‌ی دف خواهد بود. کاهش وزن دف نقش زیادی در بهبود توانایی و تکنیک نوازنده دارد و انتخاب مناسبی برای نوآموزان و آغازکنندگان راه نوازندگی این ساز جذاب و باستانی خواهد بود. دف سما در ابعاد اصلی و مناسب برای بزرگ‌سالان ساخته‌شده است.
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف خبات مدل سما
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
قطر طوق۵۳ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچوب
-
سایر توضیحات۴.۵-۵.۵ متغیر
-
پهنای طوق: ۱.۱
-
وزن : ۶۰۰ الی ۷۰۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف انجل مدل ابلق نوجوان
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقکوچک ۳/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
جنس دور طوقچرم
-
وزن۵۵۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل RP
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقبزرگ
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۳ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
وزن۵۰۰ گرم
-
سایر توضیحاتاین دف فوق سبک می باشد.
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف نغمه مدل سفید
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۳ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
رنگ طوققهوه ای
-
وزن۸۰۰ گرم
-
سایر توضیحاتهمراه با کاور ابری
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل af
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقکوچک ۳/۴
-
جنس دور طوقچرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل رمو
مشخصات
-
جنس پوستپوست طبیعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
جنس دور طوقچرم
-
رنگ طوقکرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل متاپور ۶۷۵۴
مشخصات
-
جنس پوستطلق
-
جنس دور طوقچوب
-
وزن۴۵۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل ۳ مهر کد IR-20
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۳ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
وزن۸۰۰ گرم
-
سایر توضیحاتهمراه کاور
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف حبیبی مدل الیت
مشخصات
-
جنس پوستطلق
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
جنس دور طوقچوب
-
وزن۵۵۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف مدل ریمو
مشخصات
-
جنس پوستپوست مصنوعی
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
قطر طوق۵۴ سانتی‌متر
-
جنس دور طوقچرم
-
رنگ طوقزرد
-
وزن۷۵۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف سما مدل رمو
مشخصات
-
جنس پوستطلق
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
قطر طوق۵۳ سانتی‌متر
-
وزن۷۰۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
دف ماهور مدل ۴ ۴
مشخصات
-
جنس پوستپلاستیک
-
سایز طوقاستاندارد ۴/۴
-
پهنای طوقمتوسط
-
جنس دور طوقچوب
-
وزن۴۵۰ گرم
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
در این مطلب با نکات مهم و اساسی هنگام خرید دف آشنا شدیم، با رعایت این نکات می‌توانید یک دف متناسب با سطح مهارت خود انتخاب کرده و همیشه از نواختن این ساز خوش صدا لذت ببرید.
در ادامه بخوانید: راهنمای خرید اینترنتی تار
هر نوع سوال، پیشنهاد و یا انتقادی دارید، آن را در بخش دیدگاه‌های همین مطلب با ما در میان بگذارید.
