سنتور سازی ایرانی است به شکل ذوزنقه که دارای سیمهای بسیار است و به وسیلهی دو مضراب یا زخمه نواخته میشود. رایجتریی نوع این ساز زهی، دارای ۷۲ سیم است که به دستههای ۴ تایی و در ۱۸ دسته تقسیم میگردد، هر ۴ سیم از روی یک خرک عبور میکند و دارای یک کوک است.
این ساز ۱۸ خرک دارد که ۹ تا در سمت راست و ۹ تا در سمت چپ قرار دارند، سیمهایش به وسیلهی دو ترکه چوبی که اصطلاحا مضراب نامیده میشوند، به صدا در میآید.
قسمتهای یک ساز سنتور
- جعبهی رزونانس: این جعبه مشتمل بر صفحه، کفه و کلاف است که به هم متصل هستند، درون آن ۳ تا ۷ چوب (پل) به قطر تقریبی یک سانتیمتر وجود دارد که بر اساس تخصص و تجربه سازندهی ساز در جاهای خاصی قرار میگیرد، این امر به یکنواخت بودن، تناسب و حجم صدا کمک شایانی میکند.
- جنس جعبه: جنس چوب سنتور میتواند ار درخت راش، آزاد، رز وود، فوفل و … باشد، ولی بهترین نوع چوب گردوست. البته کیفیت چوب گردو براساس فاکتورهایی مانند: عمر و منطقهی رویش درخت، قطر تنه، مدت زمان و شیوه خشکشدن چوب، تعیین و ارزش گذاری میشود.
- سازندگان بر این باورند که چوب مناطق سردسیر مانند کردستان، الموت و … کیفیت بهتری دارند، چوب گردوی تیره رنگ که مدت زیادی از خشک شدن آن میگذرد، سنتور را خوش صدا میکند.
- گل روی جعبه: در روی صفحهی ساز دو سوراخ مانند گل تعبیه شده که موسوم به گل سنتور هستند، این دو گل علاوه بر زیبایی، به ایجاد رزونانس در داخل جعبه کمک میکنند.
- ضخامت صفحه و کف: بیشتر اهل فن براین باورند که فقط چیدمان پل، عامل تنظیم صدای سنتور نیست، بلکه ضخامت صفحه و کف، نقش بی بدیلی در کیفیت صدای ساز دارند. ضخامت صفحه مهمتر است، براساس جنس و میزان خشکشدن چوب، ضخامت کف بین ۷ تا ۹ میلیمتر است و صفحه بین ۵/۵ تا ۷/۵ میلیمتر تنظیم میشود.
- شیطانک: بر روی دو ساق ذوزنقهی ساز، یک برجستگی نمایان است که روی آن، دو میلهی استیل با قطر حدود ۲ میلیمتر که بعدا سیمهای ساز روی آنها تعبیه میشوند، قرار دارند که به شیطانک معروفند.
- ارتفاع شیطانک که به وسیله آن میزان فشار روی خرک تغییر میکند، فوقالعاده اهمیت دارد، این فرایند در نهایت روی صدای ساز، اثرگذار است.
- گوشی و سیمگیر: در سمت راست ساز و روی کلاف آن، گوشیها قرار دارند که سیمهای ساز از طریق همین گوشیها تنظیم و کوک میشوند.
- شیوهی سوراخ کاری گوشی که به کوک خوب و دقیق ساز منتهی میشود، نکتهی مهم و قابل توجهی است. سیمگیر در طرف چپ سنتور واقع است که شیوه گره زدن سیم به منظور نگهداشتن آن، تنها نکتهی مهم آن به شمار میرود.
- جنس سیم: ساز سنتور، دارای دو نوع سیم است، سفید و زرد یا قرمز، جنس سیم سفید از فولاد است و ترکیبی از آلیاژ کروم، مس و فولاد جنس سیم زرد را تشکیل میدهد. این سیمها که غالبا وارداتی هستند، کیفیت و جنسشان بر روی صدای ساز اثرگذار است.
نکاتی که باید مورد توجه یک هنرجوی سنتور باشد
کیفیت ساخت و چوب سنتور
- چوب گردوی تیرهی راه راست یا فردار، کیفیت صوتی بهتری دارد.
- عمر یا مدت زمان خشکشدن چوب یک فاکتور کیفی است که تشخیص آن قدری سخت است، ناگزیر باید به اطلاعات ارائه شده توسط سازنده و فروشنده در این خصوص بسنده کرد.
- به کیفیت ساخت سنتور توجه نمایید، زیبایی ظاهری ساز مثل: پرداخت یعنی نبود اثر داغی و اره روی چوب و کیفیت رنگ آمیزی.
- اینکه ساز با شاپان، سیلر یا لاک رنگ شدهباشد، خیلی اهمیت دارد، بهتر است ساز با لاک رنگ شود، سیلر منافذ چوب را میپوشاند و باعث کاهش کیفیت صدا میشود.
- مراقب باشید سنتوری با چوب روشن را که به وسیلهی شیلان تیره شده، به جای چوب تیرهی گردو به شما نفروشند.
- به کوک سنتور توجه داشته باشید، ساز باید چند بار کوک شود، از فردی خبره بخواهید، چند سیم را برای آزمایش، مجدد کوک نماید تا کیفیت نگهداری کوک ساز برایتان مسجل شود.
- روی صفحهی ساز و چوب آن نباید آثار خاتم، معرق یا منبت نقش بسته باشد، زیرا به علت یکدست نبودن صفحه، صدا تضعیف میشود.
صدای ساز
- تایید یک دست بودن صدای سنتور را از یک متخصص جویا شوید.
- توانایی تشخیص یکنواختی صدای ساز، مستلزم زحمت فراوان است.
- یک نوازندهی حرفهای، هیچ علاقهای به شنیدن تقه یا صدای دیگر از سازش را ندارد.
- صداهای اضافی به معنای عدم تناسب ضخامت صفحه و جنس آن و محل پل گذاری است و این ایرادی مهم برای یک نوازندهی حرفهای است.
- گرچه حجم صدای ساز به سلیقهی افراد بستگی دارد، اما بهتر است سنتورهای پر حجم را انتخاب نکنید.
- این حجم زیاد با کم شدن ضخامت، کاهش تعداد پل و استفاده از چوب روشن حاصل میگردد، در حالیکه همهی این موارد ضعیف کنندهی یک سنتور هستند.
- فراموش نکنید، انتخاب صدا یک کار تخصصی است که با تجربه حاصل میگردد یا متخصصان آن را تایید میکنند.
- صاحب نظران از صداهای خوب با عناوینی مانند: صدای زنگدار، کریستالی، بدون تقه و یا صدای پخته تعبیر میکنند.
قیمت: زمانی که میخواهید برای هنر ظریف و لطیفی مانند موسیقی که با روح و احساس شما در ارتباط است، هزینه نمایید خیلی ناخن خشک نباشید، البته اگر اطلاعات خود را در این خصوص افزایش دهید، قطعا پول کمتری پرداخت میکنید و کالای بهتری به دست میآورید.
الزاما به دنبال سنتور ارزان نباشید
- ممکن است به جای چوب گردو، چوبهای ضعیف و بیکیفیت که بعد از مدتی کج و قوس برمیدارند، به شما تحمیل گردد.
- احتمال دارد سازی که اصلا کوک را نگهنمیدارد، به شما فروخته شود.
- اگر مبتدی هستید، از افراد خبره و متخصص کمک بگیرید.
- برای خرید مستقلا ورود پیدا نمایید، خود را از طرف فلان استاد یا شخصی خاصی معرفی نکنید، زیرا مجبورید هزینهی بیشتری بپردازید.
- اگر قرار است خرید ساز را به استاد خود محول نمایید، از تخصص و صداقت او مطمئن شوید.
همه نکات ذکر شده در این مقاله هنگام انتخاب سنتور مناسب اهمیت دارند. رعایت همه این نکات ممکن است سخت به نظر برسد، به همین دلیل در ادامه مطلب، ۲۲ سنتور ارزان، باکیفیت و محبوب را برای شما آماده کردهایم. این سنتورها امتحان خود را بارها پس داده و رضایت هنرجوها را جلب نمودهاند. با کلیک روی تصویر و یا دکمه زیر هر محصول میتوانید وارد سایت دیجیکالا شده و محصول را به صورت اینترنتی سفارش دهید.
سنتور قشلاقی مدل ۳ مهر کد F1
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمهر سازنده
-
سیستم کوکسل کوک در دستگاه شور
-
نام سازندهقشلاقی
-
اقلام همراهمضراب و آچار کوک و هارد کیس
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور مدل ۵ مهر شجریان کد ۱
مشخصات
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوککروم
-
سیستم کوکسل کوک
-
اقلام همراههارد کیسمضراب جعبه مضراب
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور ماهور مدل سه مهر کد۳
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمضراب
-
نام سازندهماهور
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور ماهور مدل دو مهر
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکفولاد
-
ویژگی های سازمضراب
-
نام سازندهماهور
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور مدل ثمین کد T580
مشخصات
-
ساختار بدنهافرا (Maple)
-
جنس خرکچوب گردو
-
اقلام همراههاردکیس آچارکوکمضراب
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور حمید موسوی مدل دو مهر ویژه
مشخصات
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
نام سازندهحمید موسوی
-
اقلام همراههاردکیس، مضراب، جعبه مضراب، آچار کوک حرفه ای
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور فراز مدل شور کوک ۵ مهر کد A 43
مشخصات
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوککروم
-
سیستم کوکشور
-
نام سازندهفراز
-
اقلام همراههارد کیثمضراب گردوجعبه مضراب دفتر نت
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور ایران ساز مدل کیهان
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب آزاد
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمضراب
-
سیستم کوکشورسل
-
نام سازندهایران ساز
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور فرد مدل ۵ مهر شاهان کد RR100
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
سیستم کوکسل کوک
-
اقلام همراههارد کیسمضراب جعبه مضراب
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور مدل ۲مهر ایرانیان کد r200
مشخصات
-
ساختار بدنهگردو (Walnut)
-
جنس خرکچوب گردو
-
اقلام همراهکاور
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور ماهور مدل ۳ مهر
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمضراب
-
سیستم کوکشور سل
-
نام سازندهماهور
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور قشلاقی مدل ۳ مهر طرح استاد شجریان
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمهر سازنده
-
اقلام همراهمضراب و آچار کوک و هارد کیس
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور مدل الماس دومهر کد ۶۷۵
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
نام سازندهفربد
-
اقلام همراهجعبه مضراب مخملمضرابهارد کیث
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور صفری مدل چهار مهر
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمضراب
-
نام سازندهصفری
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور مدل موسوی سه مهر ویژه
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمضراب
-
سیستم کوکشور
-
نام سازندهحمید موسوی
-
اقلام همراههاردکیس-مضراب-
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور مدل فربد ویژه سل کوک دو مهر کد ۱۵
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
سیستم کوکسل کوک
-
اقلام همراهکاور ابریمضراب جعبه مضراب
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور قشلاقی مدل K1 سه مهر
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمهر سازنده
-
اقلام همراههمراه با هارد کیس و آچار کوک و یک جفت مضراب
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور وفائی مدل چهار مهر ویژه طلایی
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکنیکل
-
ویژگی های سازمضراب
-
نام سازندهوفائی
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور فرد مدل ۵مهر شهبانو ویژه کد ۰۰۱۸
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوککروم
-
سیستم کوکسل کوک
-
اقلام همراههارد کیث مضراب حرفه ای گردوجعبع مضرابنمداچار کوک
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور مدل افسون کد ۳۲۰
مشخصات
-
ساختار بدنهافرا (Maple)
-
جنس خرکچوب گردو
-
اقلام همراهآچار کوکمضرابهاردکیس
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور ایران ساز مدل رخساره
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب آزاد
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمضراب
-
سیستم کوکشورسل
-
نام سازندهایران ساز
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
سنتور قشلاقی مدل ۷۰۷S
مشخصات
-
ساختار بدنهچوب گردو
-
جنس خرکچوب گردو
-
جنس گوشی کوکاستیل
-
ویژگی های سازمهر سازنده
-
سیستم کوکسل کوک
-
نام سازندهایدین قشلاقی
-
اقلام همراهجعبه سنتور مضراب اچارکوک
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
در این مطلب با نکات مهم و اساسی هنگام خرید سنتور آشنا شدیم، با رعایت این نکات میتوانید یک سنتور متناسب با سطح مهارت خود انتخاب کرده و همیشه از نواختن این ساز خوش صدا لذت ببرید.
در ادامه بخوانید: راهنمای خرید اینترنتی تار
هر نوع سوال، پیشنهاد و یا انتقادی دارید، آن را در بخش دیدگاههای همین مطلب با ما در میان بگذارید.